વાચના દાતા : ભક્તિયોગાચાર્ય યશોવિજય સૂરિજી ભગવંત
સ્વાનુભૂતિ અને ઉદાસીનદશા
- પ્રભુએ જે રીતે કહ્યું છે તે રીતે માનવું અને આંશિકરૂપે અનુભવવું – તે સમ્યગ્દર્શન. શરીરમાં હું-પણાની બુદ્ધિ જે અનંત જન્મોથી હતી, તે જાય; હું એટલે નિત્યનૂતન આત્મતત્ત્વ એ માન્યતા સ્થિર થાય અને એવા આત્માની આંશિક અનુભૂતિ થાય – તે સમ્યગ્દર્શન. સ્વની અનુભૂતિ. ચોથું ગુણસ્થાનક.
- દર્શનમોહનીયના ક્ષયોપશમથી ચોથું ગુણસ્થાનક મળે. પણ ચારિત્રમોહનીયનો ક્ષયોપશમ થયો નથી ત્યાં સુધી પરમાં સુખબુદ્ધિ ટકેલી છે. પરમાંથી સુખબુદ્ધિ ક્યારે ટળે? ઉદાસીનદશા આવે ત્યારે.
- પાંચમા, છઠ્ઠા, સાતમા ગુણસ્થાનકે ઉદાસીનદશા ઉત્તરોત્તર વધતી જાય. શરીર માટે અનિવાર્ય એવા પર દ્રવ્યોનો ઉપયોગ થાય, પણ પર દ્રવ્યો દ્વારા સુખ મળે – એ બુદ્ધિ, એ ભ્રમણા ખતમ થઇ જાય. સુખ પરમાંથી મળે જ નહિ; સુખ માત્ર પોતાની ભીતરથી જ મળે.